Zarówno dzieci, jak i nastolatki z zaburzeniami ze spektrum autyzmu prezentują wiele trudności emocjonalnych. Deficyty w regulacji emocji u dzieci z ASD mają istotny wpływ na rozwój i podtrzymywanie objawów osiowych. Wyniki badań pokazują, że dzieci ze spektrum autyzmu rzadziej korzystają z adaptacyjnych strategii radzenia sobie w sytuacjach trudnych, częściej zaś sięgają po strategie nieadaptacyjne, np. powtarzalne zachowania. Szczególną trudność sprawia im regulacja emocji w obliczu sytuacji budzących frustrację – prezentują wtedy najczęściej zachowania impulsywne, destrukcyjne bądź strategie unikania. Kluczowe jest więc wykorzystywanie podczas terapii narzędzi i technik, które poprawią funkcjonowanie dziecka w tym obszarze.
Jak planować terapię ukierunkowaną na problem regulacji emocji? Jakie nowe interwencje terapeutyczne warto wykorzystywać w pracy nad kompetencjami emocjonalno-społecznymi dzieci w spektrum? Jak nauczyć dzieci z ASD komunikować swoje uczucia i pragnienia za pomocą słów lub sygnałów niewerbalnych? Jak wspierać dziecko w przejściu ze strategii współregulowanych do samoregulujących i nauczyć je skutecznych technik redukcji napięcia? Jak kształtować u osób z ASD samoświadomość emocji, wiedzę o sobie i różnicowanie swojego zachowania od otoczenia?
Rodzice komunikują, że dziecko bardzo szybko ulega rozdrażnieniu, ma częste ataki złości i agresji.
Łatwe uleganie wzburzeniu i zdenerwowaniu w różnych okolicznościach jest szybsze u dzieci w spektrum. Jest to często spowodowane nadwrażliwością, brakiem umiejętności społecznych oraz niedostatecznymi zdolnościami komunikowania własnych emocji i potrzeb. Eskalacja zachowań agresywnych może prowadzić do tego, że wraz ze wzrostem siły, którą będzie posiadało dziecko w wieku szkolnym, coraz trudniej będzie poradzić sobie z nim fizycznie. Ważne jest więc rozwijanie umiejętności samoregulacji, zapoznanie dziecka z technikami uspokajania się.
Chłopiec z autyzmem o ograniczonych umiejętnościach językowych popycha swoich rówieśników w celu zasygnalizowania im chęci do zabawy, chce w ten sposób skłonić inne dzieci, aby go goniły.
Zachowanie trudne niesie za sobą ryzyko wykluczenia społecznego. Większość dzieci zaczęło unikać chłopca, ogranicza kontakty z nim, nie chce się z nim bawić. Dziecko mogłoby o wiele lepiej zadbać o własne potrzeby i spędzać czas z rówieśnikami, gdyby potrafiło wyrażać swoją prośbę w inny spo-sób. Jak uczyć dzieci z ASD alternatywnych sposobów wyrażania własnych potrzeb?
U dziecka z ASD obserwowane są zachowania autodestrukcyjne, dziecko samookalecza się poprzez czynności bezpośrednie – uderza głową w twardą powierzchnię (np. ściana, meble, zabawki) i bije się piąstkami.
Samookaleczanie się może być formą autostymulacji oraz wynikać z tego, że dziecko nie rozumie sygnałów społeczno-emocjonalnych z otoczenia oraz własnych. Wpływa to na wzrost frustracji i napięcia emocjonalnego dziecka. Powtarzalne zachowania są więc często formą rozładowania dla osób z ASD oraz formą ucieczki i uspokojenia. Niestety niekontrolowane i utrwalone stereotypia i autostymulacje prowadzą do ograniczenia relacji międzyludzkich oraz potęgują ryzyko wystąpienia zachowań niepożądanych. Jakie inne techniki samouspokojenia zaproponować dziecku podczas terapii? Jak wzmacniać aktywności alternatywne?
Zaplanujesz terapię nastawioną na regulację emocji, która zapewni nawiązanie z dzieckiem relacji, dobre poznanie jego poziomu wyjściowego, specyfiki działania oraz efektywnie poprawi jego funkcjonowanie w innych obszarach rozwojowych.
Poznasz strategie rozwijające umiejętności samoregulacji, które zapewnią dziecku ze-staw cennych narzędzi do radzenia sobie w trudnych i niekomfortowych sytuacjach oraz sprawdzone techniki uspokojenia i samokojenia.
Unikniesz najczęstszych błędów komunikacyjnych z dzieckiem z ASD.
Zaopatrzysz dziecko w efektywne strategie komunikacyjne, dzięki którym uniknie sytuacji, w których nie jest w stanie zaspokoić swoich potrzeb czy przekazać, co czuje.
Przeanalizujesz przykłady trudnych zachowań dziecka z ASD, które wynikają z jego deficy-tu w regulacji emocji i prowa-dzą do frustracji. Dowiesz się, jak radzić sobie z drażliwością i agresją dziecka. Poznasz ćwi-czenia adaptacyjnych strategii funkcjonowania w obliczu różnych sytuacji problemo-wych.
Wyposażysz się w ćwiczenia i techniki nastawione na rozwijanie u dzieci z ASD umiejętności identyfikowania, rozróżniania, opisywania, rozumienia oraz wyrażania różnych stanów emocjonalnych.
Wykorzystasz techniki bazujące na motywacji dziecka i jego doświadczeniach, np. uczenie z użyciem ulubionych postaci z bajek i odnoszenie do codziennych sytuacji i znanych osób. Poznasz skuteczne sposoby na efektywną współpracę i włączanie rodziców w proces terapeutyczny.